De ex-man van Mieke kwam twee keer uit de kast
‘Hij had het nodig om van mij te horen dat hij geen hetero was’
Mieke is een vrolijke vrouw, begin vijftig. Ze woon in Steenwijk in de provincie Overijssel. Samen met haar partner Jos heeft ze vijf kinderen. Ze is gelukkig. Nu. Want zowel Jos als zijzelf hebben meegemaakt dat vorige partners uit de kast kwamen.
‘Toen mijn ex-partner Sander ging samenwonen met een man stuurde ik Jos een bericht omdat hij hetzelfde heeft moeten doormaken. Zijn ex was een studievriendin van mij bij verpleegkunde en bleek na jaren huwelijk met een vrouw verder te willen gaan. Toen ik Jos vertelde Sander een relatie wilde met een man zei hij: dat is bizar, het lijkt wel het script van een slechte film.’
Ervaringen uitwisselen
Het tweetal sprak een paar keer af in Zwolle. Om uit eten te gaan, ervaringen uit te wisselen. Maar al snel sloeg ook de liefdesvonk over. ‘Ik was helemaal niet op zoek naar een relatie. Als je iets is overkomen als een partner die homo blijkt te zijn, dan moet je eigenlijk vooral tijd nemen voor jezelf. Maar toen ik verliefd werd op Jos, dacht ik, als het goed voelt moet je ook niet weglopen voor de liefde.’
Dat beide partners hetzelfde hadden meegemaakt schiep onmiddellijk een band. Mieke moet lachen. ‘Je weet wat de ander heeft doorgemaakt, dus ook wat hij nodig heeft. Als er tijdens een vakantie verdriet boven kwam drijven over het plotselinge in rook opgaan van je oude leven, dan kan dat er gewoon zijn. Jos en ik hadden min of meer dezelfde behoeften. Ik wilde weer als vrouw gewaardeerd worden en Jos als man. Die drang is veel sterker dan bij mensen die niet iets soortgelijks hebben meegemaakt, juist omdat het er eerder aan ontbrak. Seksualiteitsbeleving is onderbelicht in onze maatschappij. Mensen hebben veel wisselende contacten, ja, maar er wordt weinig gesproken over hoe je écht intiem moet zijn met iemand waar je van houdt. Pas op het moment dat je niet wordt gewaardeerd om je vrouwelijkheid voel je wat ontbreekt. En omgekeerd. Vanwege dat diepgaande begrip kunnen Jos en ik elkaar nu heel mooi aanvullen.’
Twee keer uit de kast
In het dagelijks leven werkt Mieke als beleidsmedewerker Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) bij een gemeente. Ze regelt de inkoop van begeleiding en huishoudelijke hulp voor mensen met een beperking, bemoeit zich met gemeentelijke collegevoorstellen en beheert een budget van miljoenen euro’s. ‘Dat werk gaat uiteindelijk om mensen,’ vertelt ze. ‘Aanbestedingsprocedures kunnen hard en onpersoonlijk zijn. Als iemand opeens weg moet bij zijn dagbestedingsplek bij het dolfinarium in Harderwijk omdat aanbieders het niet eens zijn met de eisen van de gemeente, dan raakt dat je. Juist voor zulke mensen probeer ik de zaken zo goed mogelijk te regelen.’
Haar ex-man Sander is tot twee keer toe uit de kast gekomen voor duidelijk was dat hij niet op vrouwen viel. ‘De eerste keer waren de kinderen nog klein. Dat is inmiddels meer dan twintig jaar geleden. Hij wilde liever niet dat ik het daar met vrienden of familie over had. We zijn wel samen bij een lesbische vriendin op bezoek geweest om erover te praten. De kastdeur ging op een gegeven moment weer dicht. De man waar hij toen verliefd op was heeft hij nooit meer gezien.’
Jaren van samen de draad oppakken volgden. Later werd Sander gediagnosticeerd met multiple sclerose (MS) en moest het koppel een andere manier leren om voor elkaar te zorgen. Mieke is even stil, denkt na: ‘Als zoiets gebeurt ga je een heel andere strijd aan en probeer je nieuwe manieren te vinden om voor elkaar te zorgen.’
Op zoek
In 2014 werd Sander voor een tweede keer verliefd op een man. Mieke, inmiddels een burn-out verder, naar de psycholoog geweest, worstelend met allerlei eigen onzekerheden, geeft dit keer niet zo gemakkelijk toe. ‘Ik ging er toen niet mee akkoord om weer die kastdeur dicht te trekken. We zijn samen op zoek gegaan naar wat er voor ons zou werken. Samenblijven, liefjes erbij nemen, uit elkaar gaan, we zijn zelfs nog samen op reis geweest naar Zuid-Afrika. Alle opties zijn langsgekomen. Maar op een gegeven realiseerde ik me: Sander is gewoon geen hetero.’
Dat moment herinnert ze zich glashelder. Met de wasmand in haar handen, op de trap van de gezamenlijke gezinswoning in Zeewolde. ‘Ik denk dat hij het nodig had om het van mij te horen. Toen vertelde hij eerlijk met een man door het leven te willen. Toen zei ik: dan wil ik ook een echte heteroman om mee samen te zijn.’
Boos en verdrietig
Mieke voelt zich verraden. Niet door Sander, maar door de situatie. ‘Iemand als Sander die zich jarenlang voordoet als iemand die hij niet is. Dat is toch verdrietig? Zo moeilijk is het in Nederland dus nog om uit de kast te komen.’
Maar in het reine komen met haar eigen gevoelens had ook nog voeten in de aarde. Mieke: ‘Natuurlijk ben ik ook wel boos geweest. Verdrietig. Maar ik heb al die tijd gedacht, ik moet hier zélf ook zo goed mogelijk uit zien te komen. Ik kon het in die periode alleen aan mijn vriendinnen vertellen. We hebben er een jaar over gedaan om erachter te komen hoe we verder zouden gaan. We hadden immers ook twee mooie kinderen samen. We hebben het aan de familie verteld voordat we samen kerst gingen vieren.’
Een moment koortsig van de samengebalde spanning, herinnert Mieke zich: ‘Het voelde een beetje alsof je onderweg bent naar je eigen kruisiging. In die periode merk je of mensen open staan voor veranderingen of niet. Aangezien ik zelf nog midden in het proces zat, was het moeilijk om intieme vragen te beantwoorden. Doordat Sander en ik dit allemaal samen deden en vertelden, steunden mensen om ons heen ons in de jaren erna. En nu nog steeds.’
Tot op de dag van vandaag heeft Mieke een goed en liefdevol contact met haar ex. Hij woont nu samen met een nieuwe partner, de kinderen zijn inmiddels twintigers en ze gaan heel amicaal met elkaar om. ‘Terugkijkend was de relatie met Sander vooral heel functioneel,’ besluit Mieke nadenkend. ‘Dat werkte in zekere zin prima, we hebben veel dingen samen gedaan. Ik begreep sommige dingen gewoon niet die ik nu wel kan plaatsen. Ik denk dat gevoel te weinig een plek heeft gehad omdat die kastdeur maar dicht bleef. In mijn huidige relatie kan ik zeggen wat ik voel en zijn wie ik ben. Daar zit voor mij de grootste winst.’
Alle namen in dit stuk zijn gefingeerd. De echte namen van de betrokkenen zijn bij de schrijver bekend.
 |
| Foto: Helma Ketelaar |
